We zien ons lichaam nog vaak als een soort machine. Een pijntje hier, een ongemak daar, en hup, een pilletje erin om het ‘op te lossen’. Maar is dat echt de oplossing? Is ons lichaam niet veel meer dan een complexe verzameling onderdelen die af en toe een reparatie nodig hebben? En wat kan schrijven daarin betekenen?

De kijk op ons lichaam is in de loop der jaren gelukkig veranderd. Waar we vroeger symptomen zagen als de kern van het probleem, begrijpen we nu dat ze vaak slechts signalen zijn. Signalen van iets groters, iets dat dieper ligt. Ja, die hoofdpijn kan wel verdwijnen met een pilletje, maar wat als het steeds terugkomt?

De rol van stress, emoties en persoonlijke verhalen

Het wordt steeds duidelijker dat stress, emoties en zelfs de verhalen die we onszelf vertellen een enorme impact hebben op onze fysieke gezondheid. Neurowetenschappers, psychiaters en andere experts leggen steeds meer de link tussen lichamelijke pijn en ziekte, en de invloed die stress, emoties en zelfs voorouderlijk trauma op je lichaam kunnen hebben. Of jij, letterlijk of figuurlijk, lekker in je vel zit wordt onder andere beïnvloed door je overtuigingen: de persoonlijke, soms zelfs collectieve, verhalen die je in je hoofd hebt.

Hoe vaak vertellen we onszelf niet dat we ‘gewoon zo zijn’, of dat we ‘het altijd al zo gedaan hebben’, omdat ‘het zo hoort’? Deze overtuigingen kunnen diepgeworteld zijn in ons DNA, in onze genen, en worden weerspiegeld in de  woorden die we kiezen.

Jouw verhaal als sleutel naar geluk en gezondheid

 Als schrijver en taalliefhebber weet ik hoe krachtig woorden kunnen zijn. En ik verbaas me erover hoezeer we ons daar (nog) niet bewust van zijn. Zo stond ik laatst in de rij bij de kassa van een boekwinkel en hoorde ik een vrouw, ongevraagd, tegen de kassamedewerkster zeggen dat ze net terugkwam van een sollicitatiegesprek.

“Maar het zal het wel weer niets worden want ik heb nog maar net mijn diploma en nog geen werkervaring. En ze zoeken toch liever jongere mensen, hè. Ik ben te duur en niet interessant genoeg. En ik zag de mensen die daar werken en daar leek ik helemaal niet op, ik heb een maatje meer hè, en zij waren allemaal slank.”

Ik wist niet wat ik hoorde! In die paar zinnen deelde ze zoveel belemmerende overtuigingen over zichzelf dat ik dacht: als dit is hoe je naar jezelf en de wereld kijkt, dan wordt het inderdaad moeilijk om een baan te vinden. Wat natuurlijk weer een overtuiging is van mij, laten we wel wezen. Niets menselijks is mij vreemd.

Wij mensen zijn verhalenvertellers. Een verhaal is een fantastische manier om een boodschap over te brengen of iets te verduidelijken, maar ze kunnen je ook volledig van je pad brengen. In je hoofd kun je een voor jou realistische wereld creëren waarin je meer het slachtoffer bent van gebeurtenissen dan de held die alles overleeft en stoere keuzes maakt.

Door te schrijven en vervolgens kritisch te kijken naar het verhaal dat je jezelf vertelt en de woorden die je gebruikt, krijg je een beeld van de (gekleurde) bril waarmee jij naar jezelf en de wereld om je heen kijkt.

Schrijfoefening:

Maak een paar lijstje van feiten over jezelf. Begin elke regel met: ‘Ik ben…’ en als je daarop leeggeschreven bent, ga je verder met ‘Ik heb…’, ‘Ik moet…’, ‘Ik wil…’ en misschien komen er nog andere werkwoorden in je op.

Leg het lijstje een paar uur of een paar dagen weg en stel jezelf vervolgens vragen als:

• is dit echt waar?
• zal dit over 5 jaar ook nog steeds zo zijn?
• wil ik dit wel?
• moet ik dit accepteren?
• hoe zou ik het willen hebben?
• hoe zou ik willen zijn?
• Wat heb ik nodig om zo te worden?

Change your story, change your life

Je verhaal herschrijven (of er in ieder geval een fris, nieuw hoofdstuk aan toevoegen) is niet iets dat je binnen een dag lukt. (Of is dat niet waar?) Het vraagt bewustwording, inzet en oefenen, oefenen, oefenen. Wat wil je veranderen in je leven? Welke fysieke, mentale of emotionele ongemakken ervaar je? Waar kunnen die (metaforisch of letterlijk) mee te maken hebben? Wat bevalt je niet aan jezelf? Schrijf erover, ga erover in gesprek met jezelf. Wees zo eerlijk mogelijk, niemand krijgt het te lezen.

Een voorbeeld van Marjo* (i.v.m. privacy is haar naam veranderd):

“Ik ben te dik. Ik moet afvallen want ik pas niet meer in mijn kleding en ik zie er niet uit. Ik word doodongelukkig als ik mezelf in een spiegel zie en ik wil niet meer naar het strand. Vroeger liep ik in bikini maar nu alleen badpakken maar die staan ook niet meer. Ik zag een leuke bikini maar met mijn buik is dat geen gezicht. Maar ik durf niet naar een sportschool dus gaat het niks worden met dat afvallen. En ik lust geen groente dus gezonder eten lukt ook niet.”

Nu een versie waarin de overtuigingen en signaalwoorden zichtbaar zijn:

Ik ben te dik. Ik moet afvallen want ik pas niet meer in mijn kleding en ik zie er niet uit. Ik word doodongelukkig als ik mezelf in een spiegel zie en ik wil niet meer naar het strand. Vroeger liep ik in bikini maar nu alleen badpakken maar die staan me ook niet meer. Ik zag een leuke bikini maar met mijn buik is dat geen gezicht. Maar ik durf niet naar een sportschool dus gaat het niks worden met dat afvallen. En ik lust geen groente dus gezonder eten lukt ook niet.

Je ziet hoe sneaky gedachten en overtuigingen kunnen zijn. Het zit vaak in de kleine dingen, in zinnen als ‘ik ben niet…’ of ‘Ik kan niet…’ en woordjes als ‘maar’, ‘want’ en ‘dus’. Wat als dat niet waar is? Wat als we wel iets kunnen veranderen? Wat als we ons verhaal opnieuw kunnen schrijven, op een manier die ons helpt te helen en te groeien? Dat is de ware kracht van onze woorden en verhalen.

Marjo eet tegenwoordig groenten, by the way. Ze heeft geëxperimenteerd met allerlei recepten en heeft ontdekt dat als je bloemkool niet tot snot kookt, zoals haar moeder altijd deed, het best lekker is.

Pak je verantwoordelijkheid en kies wijze woorden, vanuit zelfliefde en compassie.

Waar je vandaan komt of wat je hebt meegemaakt kun je feitelijk niet veranderen. Zelfs als je iets naars meegemaakt hebt, een situatie waarin er sprake was van een dader en een slachtoffer, en jij was toen het slachtoffer, dan mag je die rol achter je laten. In dat moment was je het slachtoffer, nu niet meer. Je kunt aan het feit dat dat jou is overkomen nu niets meer veranderen. Wat je wél kunt veranderen is het verhaal dat je jezelf erover vertelt en hoe je je toekomst ziet. Wat jou gisteren tegenhield, kun je morgen gebruiken om vooruit te komen.

Durf jij je pen op te pakken en jouw pad naar heling te kiezen? Weg van pijn, stress en trauma? Probeer het, in kleine stapjes. In elk woord schuilt een wereld van mogelijkheden.

TIP: In de cursus Durf te schrijven leer je middels eenvoudige schrijftechnieken en leuke schrijfopdrachten hoe je die helende reis naar binnen maakt. Zelfacceptatie en leren luisteren naar je pen, je lichaam en je hart maken het leven een stuk lichter!