Ik las het boek Extreme Ownership: how U.S. Navy SEALs lead and win van ex-Navy SEAL Jocko Willink. Natuurlijk zo Amerikaans als je mag verwachten, maar ik haalde er een paar mooie inzichten uit over (persoonlijk) leiderschap en succesvol ondernemen die ik graag met je deel.

Willink vertelt in het boek hoe de leiderschapslessen die hij leerde als SEAL-leider in o.a. Irak ook relevant zijn voor business leaders. Ook in het zakenleven geldt: geen leider zonder team, geen team zonder missie.

De kwaliteit van je team is het belangrijkst – je bent maar zo goed als de man of vrouw achter je. Verder kun je veel zeggen over soorten leiders, maar volgens Willink zijn er maar twee soorten: effectieve leiders en ineffectieve leiders. Effectieve leiders leiden hun team naar de overwinning, ineffectieve leiders niet. Zo simpel is het.

Willink trapt met zijn vereenvoudigingen regelmatig een open deur in. Toch houd ik er ook van om de werkelijkheid af en toe te versimpelen en zo de essentie van het ondernemerschap weer even helder te krijgen. Wat wil ik, wie zet ik in mijn team, wat is ons doel en hoe gaan we dat bereiken?

Succesvol ondernemen: hoe word ik een effectieve leider?

Willink omschrijft de effectieve leider als volgt:

• Is bescheiden genoeg om fouten te erkennen en toe te geven
• Neemt altijd alle verantwoordelijkheid (extreme ownership)
• Maakt direct een plan om de fouten te herstellen
• Gelooft oprecht en volledig in de missie
• Focust op de missie en op hoe hij/zij die het best kan volbrengen
• Wordt niet gedreven door zijn/haar ego of persoonlijke agenda’s

Zeker dat laatste punt vind ik sterk. Je ego loslaten is inderdaad nodig om te groeien als mens en als ondernemer. We laten ons vaak in de waan van alledag leiden door onzekerheden en belemmerende overtuigingen. Die zien we weerspiegeld in onze acties en zo raken we van ons missiepad af. Zonde. #ego #missie #loskoppelen

“Often, the most difficult ego to deal with is your own. Be confident, not cocky.”
– Jocko Willink

Willinks boek is opgedeeld in drie delen:
1. Winning the war within
2. The laws of combat
3. Sustaining victory

Die eerste herken ik meteen. Het grootste gevecht voer je altijd met jezelf. Daarom schrijf ik regelmatig Morning Pages, om mezelf nog beter te leren kennen. Ik zie wanneer ik weer verzand in succesondermijnend gepieker en oeverloos geklooi met zaken die niets met mijn ‘missie’ te maken hebben. Dankzij dat bewustzijn kan ik mezelf snel weer vlottrekken zodat ik terug op koers kom. Door te schrijven ontwikkel ik kennelijk de leider in mij. Ik neem mijn verantwoordelijkheid, verschuil me niet achter excuses en smoezen. Het is mijn bedrijf en ik ben verantwoordelijk voor alles. Extreme Ownership.

Verantwoordelijkheidsgevoel vraagt om persoonlijk leiderschap

Verantwoordelijkheid, dat is vaak waar startende ondernemers van schrikken.
Zeker degenen die voordat ze zzp’er werden in loondienst werkten. Plotseling zijn ze zelf overal verantwoordelijk voor. Ze kunnen zich niet meer verschuilen achter collega’s, andere afdelingen of bedrijfsbeleid. Een heftige eye-opener die veel nieuwbakken ondernemers onzeker maakt of verlamt.

Toch zul je die verantwoordelijkheid voor alles in en rond je bedrijf moeten nemen om ermee te leren omgaan. Zorg ervoor dat je je zaakjes goed op orde hebt. Je facturatie, je voorwaarden, je manier van werken, je communicatie, je marketing, ALLES.

Zodra je de financiële armslag hebt om experts in te huren, moet je dat zeker doen. Je kunt het niet alleen, je moet niet alles zelf willen doen. Formeer dat team. En dan nog ligt alle verantwoordelijkheid bij jou. Voor zowel de successen als de fiasco’s. Je kunt niemand de schuld geven, ook al maakt een teamlid er een potje van. Heb jij het wel goed uitgelegd? Heb jij wel de juiste persoon op de juiste plek gezet? Heb jij wel regelmatig de vinger aan de pols gehouden? Jij bent de trainer en mentor van die persoon. Own your mistakes. En los ze op.

Er bestaan geen slechte teams, alleen slechte leiders.

Als het teamlid zich niet kan of wil verbeteren, moet je afscheid nemen van die persoon. Dat is niet altijd makkelijk, maar als leider moet je loyaal zijn aan het team en de missie, niet aan het individu. Extreme Ownership geldt voor iedereen in het team. Als leider geef je het goede voorbeeld. Het prestatieniveau stijgt of daalt op basis van wat je tolereert, niet van wat je preekt.

“It’s not what you preach, it’s what you tolerate.”
– Jocko Willink

Het laatste punt waar je een innerlijke strijd op kunt voeren is het geloof in de missie. Als jij als leider niet volledig gelooft in de missie, wordt het moeilijk je teamleden te inspireren en hen zover te krijgen dat ze alles geven. Bovendien zul je zelf ook niet alle risico’s nemen die horen bij de onvermijdelijke uitdagingen die op je pad komen.

In deel 2, The laws of combat, benadrukt Willink het teamwerk.
Je werkt alleen én samen om de missie te volbrengen. Wanneer de missie is volbracht, deelt iedereen in het succes. Successen zijn de verdienste van het team, niet van jou als leider. Ja, je bent verantwoordelijk voor het succes. Nee, het is niet jouw succes.

Cruciaal voor dat succes is het zo eenvoudig mogelijk maken van de missie. Plannen en opdrachten moeten simpel, duidelijk en precies zijn. Het einddoel spreekt tot de verbeelding. Wanneer is de missie geslaagd? Hoe ziet dat eruit? Wat vieren we dan?

Deel 3, Sustaining victory, gaat over het bijsturen van plannen en leren van ervaringen.
Een planning maken begint met een analyse van de missie. Wat is de gewenste eindsituatie? Verder bevat de checklist voor je planning in ieder geval:

• Welke mensen, middelen, bronnen en tijd heb je beschikbaar?
• Wie beheert de planning?
• Wat is de beste aanpak? (Hou het simpel)
• Zijn de tactieken nog de juiste? Hebben ze effect? Moet je andere methodes kiezen?
• Wat kan er misgaan en wat doe je dan?
• Wat kun je nu doen om dat te voorkomen?
• Is er nieuwe informatie die je dwingt het plan opnieuw tegen het licht te houden?
• Kennen alle betrokkenen het up-to-date plan?
• Stel vragen aan je teamleden en discussieer met hen over het plan.
• Analyseer genomen stappen en leer voor de toekomst.

“Don’t ask your leader what you should do, tell them what you are going to do.”
– Jocko Willink

Wat ik bij de deelnemers aan mijn programma’s vaak zie is een misplaatst gebrek aan zelfvertrouwen. Ze vinden zichzelf (nog) niet goed genoeg om te bloggen of om zich een expert op hun vakgebied te noemen. Ze denken dat ze nog meer moeten lezen, leren, en ervaren. Het getuigt van persoonlijk leiderschap als je op enig moment durft te zeggen: het is goed zo. Ik ben goed genoeg. Ik weet waar ik over praat. Mijn mening doet ertoe. Er moet nu actie worden ondernomen, de tijd dringt.

Je bent als zzp’er misschien geen leider van een team, maar wel van je eigen leven en je eigen bedrijf. Je toont leiderschap aan je Zelf, aan je ego, aan je angsten, aan je belemmerende overtuigingen, aan je weerstand en aan je besluiteloosheid als je gewoon gaat doen wat jou te doen staat.

Jij wacht liever tot je zeker weet dat je er 100% klaar voor bent? Geloof me, dat moment komt nooit.

“Waiting for the 100 percent right and certain solution leads to delay, indecision, and an inability to execute.”
– Jocko Willink