
Creatief stelen – hoe de copycat-methode jou helpt een succesvolle schrijver te worden
Creatief stelen – hoe de copycat-methode jou helpt een succesvolle schrijver te worden
Je scrolt door je tijdlijn,
leest een artikel,
en denkt:
Shit, dit had ik willen schrijven!
De originaliteit verrast je, de flow neemt je moeiteloos mee en je bewondert de schrijfster om hoe zij jouw kijk op een onderwerp verrijkt – of zelfs verandert.
Enthousiast ga je zelf aan de slag – jij hebt ook onderwerpen waar je veel van afweet! En toch blijft die cursor weer knipperend op dat stomme lege scherm staan…
Herkenbaar?
Voor mij wel. Nee, ik heb dan geen last van een writer’s block en een opgedroogde creativiteit – ik ben gewoon een beetje ‘overwhelmed’. En dat doet iets met je zelfvertrouwen. Zodra mijn ego een kras oploopt, krijgt mijn innerlijke criticus ruim baan: “Zie je wel, jij kan niet schrijven. Niet écht. Zo goed word jij nooit!”
Ken je het adagium: ‘if you can’t beat them, join them’?
Pas dat maar eens toe.
Met de copycat-methode.
De copycat-methode: creatief stelen met stijl
Wist je dat de beste schrijvers, kunstenaars en filmmakers allemaal dieven zijn?
Ik ga je nu iets leren over de kunst van het artistiek stelen – oftewel: strategisch lenen van je helden om je eigen unieke schrijfstem te vinden. Want stelen van een kunstenaar die je bewondert is geen valsspelen. Het is de manier waarop creatieve grootheden hun meesterwerken hebben kunnen bouwen, schrijven, schilderen, zingen of filmen.
“Good artists copy, great artists steal.” – Pablo Picasso
Picasso ‘oefende’ in het begin van zijn carrière wat af. Hij schilderde nog heel klassiek realistisch, totdat hij zijn eigen pad koos/vond/durfde te nemen, en beroemd werd met zijn eigen, kubistische stijl, gemixt met primitivisme, surrealisme en ongetwijfeld nog meer kunststromingen en -vormen (die ik niet herken omdat ik er de ballen verstand van heb).
Waarom stelen essentieel is voor creatieve groei
We maken onszelf wijs dat we origineel moeten zijn. Dat we iets nieuws moeten bedenken.
Welnee.
Originaliteit is een mythe.
Iedereen staat op de schouders van zijn of haar voorgangers. Zelfs iconische werken hebben hun inspiratie ergens vandaan gehaald:
✨ Romeo & Julia? Een middeleeuws gedicht ging al over deze relatie voordat Shakespeare er zijn plasje over deed. En Leonard Bernsteins plasje over Shakespeares Romeo & Julia heet West Side Story.
✨ Harry Potter? Trek eens een lijntje van Gollum naar Dobby en je snapt dat J.K.Rowlings Lord of the Rings had gelezen voordat ze de wereld van Harry Potter bedacht.
✨ The Lion King? Prins wordt verbannen, moet de dood van zijn vader wreken en een corrupte oom is de slechterik. Klinkt bekend? Dan heb je ooit Hamlet van Shakespeare gelezen.
Creatieve grootheden stelen van hun inspiratiebronnen en maken er iets nieuws van. Ze plukken de beste ideeën, mengen ze met hun eigen stijl en BAM – kunst.
Je hoeft het dus niet beter te doen, maar anders.
Maar let op:
- Plagiaat? Nooit. (Da’s knippen&plakken zonder eigen sausje. Dit is de copycat-methode, niet de copy-paste-methode)
- Inspiratie? Absoluut. (Pak de kern, shake, mix en draai het om, maak het van jou.)
En dat, mijn lieve Durver, is hoe je jouw unieke schrijfstem ontwikkelt.
Hoe steel je als een pro?
Wil je echt leren van je favoriete schrijvers? Begin dan zo:
Stap 1 Kopieer (zonder te publiceren)
Kies een passage van een schrijver die jij bewondert en schrijf ‘m over. Letter voor letter. Klinkt gek? Nee hoor. Zo voel je hoe jouw Grote Voorbeeld een tekst opbouwt, zinnen ritme geeft en woorden samenbrengt.
Stap 2 Schrijf het stuk verder, maar dan op jouw manier
Stop niet na het overschrijven. Verzin een nieuw einde. Een andere invalshoek. Speel met stijl, perspectief en toon. Wat zou jouw versie zijn?
Stap 3 Ontleed en verbeter
Terwijl je overschrijft, begin je trucjes te zien. Hoe zinnen geformuleerd zijn. Hoe spanning wordt opgebouwd. En soms – ja echt – zie je waar het nog nét beter had gekund.
Ik heb deze methode toegepast met Roald Dahl, Godfried Bomans en Simon Carmiggelt. Met Eckhart Tolle en met Kitty Kilian.
Kopiëren maakte me niet hetzelfde als hen. Het maakte me bewuster van hun stijl, én van die van mezelf.
Ik probeerde niet beter te worden, maar anders.
En dat is een stuk makkelijker vol te houden dan een stijl één-op-één kopiëren. Want je bent anders.
Als mijn kracht zit in het anders zijn, waarom zou ik dan anderen kopiëren?
Omdat we soms een lange weg te bewandelen hebben om erachter te komen dat thuis alles goed is. 😉
En ik heb nog twee goede redenen om je in de stijl en schrijftrucs van andere schrijvers te verdiepen:
- Je kopieert om te zien hoeveel werk er in een tekst zit.
Je krijgt respect voor het vak. Je snapt dat die ene magische zin waarschijnlijk een zesde versie is. Die is heus niet in één keer, zonder te haperen, op het papier verschenen. Een boek dat jij in één middag uitleest, daar heeft de schrijver misschien wel een jaar op zitten ploeteren. Zo veel tijd kost het om iets moeiteloos leesbaar te maken, uitzonderingen daargelaten. Dus jij mag óók kladjes hebben, óók schrappen, óók sleutelen. - Je kopieert omdat schrijven creativiteit triggert.
Als je steeds naar een leeg scherm staart, helpt het als je het gewoon ergens mee vult. Zodra je andermans woorden overschrijft, begint je eigen creatieve bron ook te borrelen. En ineens ontstaat er iets nieuws. Jouw stijl, jouw stem, jouw verhaal.
.
Hoe steel je zonder gepakt te worden?
- Steel niet uit luiheid, maar met een doel – maak er werk van.
- Steel ideeën, niet de exacte woorden.
- Eer je inspiratiebronnen – geef credits waar nodig.
- Gebruik de copycat-methode om je eigen schrijfstem te vinden.
Niemand is écht origineel.
Alles is een remix.
P.S. Werkt de copycat-methode voor jou niet? Lukt het je niet om een idee een nieuwe, eigen twist te geven? No worries, er zijn nog genoeg andere manieren om zelf een betere schrijver te worden of om voorbij die interne criticus te komen.
Wat je sowieso kunt doen: word contentcurator! Deel artikelen die jou aanspreken en inspireren met je achterban. Post ze op LinkedIn of e-mail ze naar relaties, en schrijf er in eigen woorden bij waarom je het artikel zo goed vindt. Een goede neus hebben voor originele, goed geschreven artikelen is ook een gave. De auteur is je dankbaar, en je volgers en relaties ook!