Als schrijven niet lukt…
welke van deze 10 mogelijke oorzaken herken je bij jezelf?

“Je gedachten volgen? Maar wat moet ik dan opschrijven?”
“Nou, precies dat.”
“Wat?”
“Maar wat moet ik dan opschrijven? Ik weet niet wat ik moet opschrijven. Enzovoorts. Dat zijn je gedachten, dus die schrijf je op.”

Ze probeert te begrijpen wat ik zeg. Haar ogen schieten door de ruimte, op zoek naar het beginnetje van haar gedachten die als enorme kluwen wol verstrikt raken in haar hoofd.

Ik zie het vaak bij cursisten die zich lang niet (of nog nooit) aan creatief schrijven hebben overgegeven. Schrijven om het schrijven? Dat is toch een zinloze oefening? Ze hoeven niks aan te prijzen, het hoeft nergens over te gaan en niemand krijgt het te lezen.

Ze schrijven voor het eerst eens niet voor een ander. Daarom zijn het vaak juist de professionals die vastlopen. Tekstschrijvers, marketingtoppers en zakelijke bloggers die binnen no-time een goede tekst voor jouw bedrijf schrijven, maar niet meer weten hoe ze de deur bij zichzelf naar binnen kunnen openen.

Er valt niks te verkopen of uit te leggen tijdens een wandelingetje door je innerlijke landschap.

Ik weet hoe dat voelt. I’ve been there. Ik schreef bijna 20 jaar voor anderen; honderden websites, brochures, advertorials, blogs en LinkedIn-posts over even zoveel onderwerpen, diensten en producten. Tot het niet meer lukte om origineel te zijn en de energie van de klant te vangen in woorden. Ik was leeg.

Pas toen ik weer leerde in te tunen op wat er in mij leefde, begon de creativiteit weer te stromen. Het mooie is dat je daar niks ‘zinnigs’ voor hoeft te doen. Het hoeft nergens over te gaan. Je hoeft jezelf alleen toe te staan die pen over het papier te laten bewegen.

En toch vinden veel mensen dát nou juist zo moeilijk, die vliegensvlugge gedachten grijpen met hun pen.

Daarom noemen ze het maar snel “onzin” of “zinloos”, want in onze yang-gevoede wereld moet alles ergens over gaan en moeten we altijd een duidelijk gedefinieerd doel hebben, en een excelsheet met checklist.

Waarom hebben we toch zo’n moeite met gewoon opschrijven wat er in ons opkomt?

Waarom schrijven niet lukt? Hier zijn tien mogelijke oorzaken:

1. Perfectionisme

Perfectionisme kan leiden tot zelfkritiek en een angst om fouten te maken. Je wil dat elk woord perfect is en dat je gedachten op de juiste manier in prachtige volzinnen worden uitgedrukt. Hierdoor loop je vast en blijf je moeite hebben om je ideeën op papier te zetten.

2. Angst voor oordeel

Schrijven is een creatieve en persoonlijke activiteit. En zodra het persoonlijk wordt, komt de angst voor het oordeel van anderen om de hoek kijken. Alsof schrijven een wedstrijdje is. Je vindt de ideeën van een ander beter, origineler. Deze angst houdt je klein en stil. Terwijl je alles kan opschrijven – jij bepaalt toch of iemand het te lezen krijgt? Schrijf alsof niemand het ooit te lezen krijgt.

3. Blokkades in het denkproces

Soms kost het moeite om je gedachten te organiseren, te structureren of helder te formuleren. Je kan de juiste woorden niet vinden om je gedachten over te brengen. Deze blokkades bemoeilijken of vertragen het schrijfproces. En dan is de lol er gauw af, want het moet in één keer goed, toch? 😉

4. Gebrek aan zelfvertrouwen

Te weinig vertrouwen in jezelf of in je schrijfvaardigheid kan je vreselijk in de weg zitten. Meestal komt dat door negatieve ervaringen in het verleden, zoals een onvoldoende voor Nederlands of een negatieve beoordeling van een werkstuk. “Ik kan niet schrijven” vrijwaart je dan van alle toekomstige kritiek.

5. Creatieve blokkade

Schrijven is een creatief proces. Creativiteit stroomt makkelijker als we lekker in ons vel zitten, waardoor we vergeten dat inspiratie ook écht wel komt als je gewoon begint met schrijven. Al is er wel één voorwaarde: geen verwachtingen. Als je creativiteit dwingt, kun je een droogte in gedachten en ideeën ervaren en creatief vastlopen.

6. Gebrek aan focus en een overvloed aan afleiding

Schrijven is me-time, met een focus op jezelf. Dat gunnen we onszelf vaak (onbewust) niet – iemand die om aandacht vraagt, krijgt dat direct. En als er dan ook nog externe prikkels zijn, zoals geluiden, sociale media of andere omgevingsfactoren, wordt het wel erg moeilijk je te concentreren.

7. Emotionele blokkades

Hoe dieper je naar binnen gaat bij jezelf, hoe meer je tegenkomt wat je hebt weggestopt. Dat kan intense emoties oproepen die je belemmeren om vrijuit te schrijven. De confrontatie met verdriet, angst, boosheid of andere intense emoties kan bevrijdend zijn, maar kan je ook blokkeren als je die confrontatie niet wil aangaan, of dat niet durft.

8. Gebrek aan tijd en prioriteit

O, wat zijn we toch een bezige bijtjes. Een overvolle werkagenda, een druk gezinsleven en talloze sociale verplichtingen zorgen ervoor dat we creatieve zelfexpressie (zoals door te schrijven) als een lage prioriteit beschouwen. Het gebrek aan tijd en de neiging om andere taken voorrang te geven, zorgt ervoor dat zelfs iets simpels als een paar regels je gedachten achterna te schrijven je niet lukt.

9. Gebrek aan training van de schrijfspier of te weinig schrijverstools op zak

Schrijven is een vaardigheid die je ontwikkelt met oefening en training. Je schrijfspier wordt slap als je die vaardigheid niet onderhoudt. Je zal schrijven ook niet leuk vinden als je een stomme leraar Nederlands had met een dikke, rode pen, of te laat als dyslectisch gediagnosticeerd bent. Dan kun je je enorm onzeker voelen over je grammatica en spelling, terwijl schrijven over zo veel meer gaat dan dat. Oefenen helpt en ook als je meerdere creatieve schrijftechnieken en schrijverstools tot je beschikking hebt, wordt schrijven leuker en dus makkelijker, makkelijker en dus leuker.

10. Beperkte woordenschat of taalvaardigheid

Als Nederlands niet je moedertaal is of je hebt door een andere oorzaak een beperkte woordenschat of taalvaardigheid, kan schrijven een uitdaging voor je zijn. De (prestatie)druk die je jezelf daarbij oplegt staat je creatieve ontwikkeling in de weg en maakt het moeilijk jezelf uit te drukken, zeker als het om emoties gaat. Door te spelen met taal, veel te lezen en jezelf toestaan fouten te maken in creatieve schrijfoefeningen haal je de druk van de ketel.

Bovenstaande oorzaken van jezelf niet durven of kunnen uiten op papier, zijn veelvoorkomend en heel normaal.

Misschien herken je er eentje, misschien meerdere. Je kunt ze overwinnen, met oefening, geduld en een beetje lef. Het identificeren van de specifieke uitdagingen die jij ervaart, kan je helpen bij het vinden van oplossingen om deze obstakels te overwinnen en vrijuit te schrijven.

Word je bewust van jouw uitdaging hierin en vind een strategie om haar te overwinnen. Wat kan helpen is:

• jezelf toestaan fouten te maken (niemand leest wat je schrijft!)
• het creëren van een rustige schrijfomgeving
• van (dagelijks) schrijven een gewoonte maken, al zijn het maar een paar regels tekst, een lijstje of een gedichtje
• volg een workshop of cursus waarin je (creatieve) schrijftechnieken verkent waarmee je blokkades opheft en emoties kanaliseert

Heb je hulp nodig bij het identificeren van je blokkades of het trainen van je schrijfvaardigheid? Boek een inspiratiegesprek, dan help ik je uitzoeken wat jij nodig hebt om vrijuit te kunnen schrijven.