Ik heb een grenzeloze bewondering voor schrijvers die in één zin een personage neerzetten. Of een heel verhaal vertellen in zes woorden.

‘For sale, baby shoes, never worn.’

Het is de kunst van het weglaten. Less is more.

Veel zeggen in weinig woorden maakt een tekst krachtig. Het leest ook makkelijker als een verhaal schijnbaar moeiteloos is opgetekend.
Geloof me: er zit veel werk in.

Die verhalen vloeien niet kort en krachtig uit een pen, ze worden kort en krachtig gemaakt. Daarin schuilt het grootste verschil tussen jou en professionele schrijvers: zij besteden meer tijd aan het redigeren van hun tekst. Jij denkt dat een goede schrijver iemand is die in één keer een geweldige tekst uit z’n mouw schudt.

Floep, en klaar.
Maar daar begint het pas.

‘Deze brief is nogal lang uitgevallen omdat ik geen tijd had hem korter te maken.’
– Blaise Pascal

Na ‘floep’ begint het werkelijke creëren, het vormgeven. ‘Floep’ is een grote brok steen van verzamelde gedachten. Je moet hakken en breken, schaven en slijpen, als een beeldhouwer. Als schrijver heb je één voordeel: als je iets te veel weghaalt, kun je het terugplakken. Dat is Rodin nooit gelukt.

Het schrijven is het makkelijkste stuk. Als jij een onderwerp kiest waar je veel van afweet, schrijft dat blog zich vanzelf. Daarna komt de teleurstelling.

‘The first draft of anything is shit.’ ― Ernest Hemingway

Je enthousiasme zal flink temperen als je het resultaat van je gepassioneerde getyp terugleest. ‘Mijn tekst is saai,’ zeg je dan. ‘Zie je wel, ik kan niet schrijven.’

Je kunt heus schrijven.
Je weet alleen niet hoe je moet redigeren.

Redigeren (het werkwoord van redactie) is meer dan de foutjes uit je tekst halen. Om je verhaal logisch, spannend en leesbaar te maken, moet je woorden en zinnen verbouwen, verplaatsen of zelfs helemaal schrappen.

Ik snij vaak hele alinea’s uit mijn blogs. Niet omdat ze niet goed zijn, maar omdat ze niets toevoegen aan het artikel. Ze vertragen het verhaal, of sturen de lezer de verkeerde kant op. Soms gebruik ik deze alinea’s in een ander blog, vaker verdwijnen ze onder de delete-knop. Kill your darlings, my dear.

‘I spent all morning putting in a comma and all afternoon taking it out.’ – Oscar Wilde

Schrappen. Verplaatsen. Herschrijven. Synoniemen zoeken. Punten, komma’s. In dit proces gaat veel meer tijd zitten dan in het uitschrijven van de grote lijn, de ruwe tekst.

In de afbeelding hieronder geef ik een indicatie van de tijd die in de voorbereiding, het schrijven en het redigeren van een blog zit. Zonder enige wetenschappelijke onderbouwing – ik verzin het ter plekke, op basis van meer dan 20 jaar ervaring met bloggen en (al dan niet professionele) bloggers en tekstschrijvers.

Broeden: het idee laten borrelen, je invalshoek kiezen en nadenken over de boodschap, de vorm en eventuele voorbeelden die je wilt gebruiken
Schrijven: het daadwerkelijke ‘leeglopen’
Redigeren: een logische lijn aanbrengen in je verhaal, leesbaarheid/SEO verbeteren, typ- en taalfouten eruit halen, boodschap duidelijker maken etc.

Waarom besteedt een professionele blogger verhoudingsgewijs zo weinig tijd aan het schrijven van een blog?

Dat een prof-blogger meer tijd kwijt is aan redigeren dan aan het schrijven van zijn blog, heeft drie redenen.

1. Hij heeft het blog door het voorwerk, het broeden, in zijn hoofd al geschreven

De boodschap, de invalshoek, de rode draad: alles is al bedacht. Je kent dat verschijnsel vast wel: je hebt een probleem waarvan je niet goed weet wat je ermee moet, slaapt er een nachtje over en als je wakker wordt, weet je wat de oplossing is. Dat broeden lijkt op niksnutterige procrastinatie, maar het hoort gewoon bij het creatieve proces.

2. Hij schrijft over iets waar hij veel vanaf weet

Als blogger moet je vertrouwen op je kennis – waar die tekort schiet, bluf je jezelf eruit met je enthousiasme. Blijf dichtbij jezelf en bij wat je weet, dat schrijft een stuk sneller en makkelijker.

3. Hij weet dat de echte winst valt te behalen met het goed redigeren van het stuk

Je kunt blijven schrijven aan je blog, maar uiteindelijk gaat het erom dat je een punt maakt. Dat je een kraakheldere boodschap hebt die mensen in beweging zet. Als jij in 400 woorden geen punt kunt maken, waarom zou je dat in 1200 woorden wel lukken?

Geef jezelf hooguit 30 minuten om een eerste versie te schrijven. Het bijschaven en opleuken met feiten en voorbeelden bewaar je voor de redactiefase.

Als je geen schrijftalent hebt, moet je gewoon goed worden in Jenga

Schrijven vraagt om durven, een artikel geschikt maken voor publicatie om redigeren. Je blog wordt écht beter als je het redigeren ziet als een potje Jenga: haal een blokje weg (een woord, een zin of een alinea) en kijk of die toren van je blijft staan. Weg met alle overbodige ballast. Less is more, weet je nog?

Eerste keren zijn bijzonder.

De eerste keer in het badje.
De eerste geprakte banaan.
De eerste stapjes.

Ik fiets graag met mijn dochter. Ze zit pal voor me, in het zitje aan mijn stuur. We delen het uitzicht, fietsend langs de huizen, de tuinen en door het bos.
‘Kijk India, ganzen.’
‘Oi!’
‘Zie je dat hondje?’
‘Oi!’
‘Wat doet het hondje?’
‘Waf.’
Ik ruik aan haar haar en geef haar een zoen op haar hoofd. Ze zwaait naar iedereen die we tegenkomen. Als de zon en de wind lang genoeg haar huid hebben gestreeld, valt ze in slaap op de slaaprol.

‘Dag India!’
India zwaait uitbundig terug naar de vrouw met de bruine lammy. Ook het jongetje in het voorzitje zwaait en kraait naar India.
‘Wie is dat?’ vraag ik.
‘Dat is Milan, van de groep,’ antwoordt mijn inmiddels driejarige. Voor het eerst kent zij mensen die ik niet ken. Er zijn mensen die weten hoe zij heet en ik ken ze niet.

‘Zit je goed?’
‘Ja, mama.’
‘Goed je benen wijd houden, hè. Zet je voeten maar op die plankjes.’
‘Jaahaa.’
Ze is te groot voor het voorzitje. Voor haar voelt het als een upgrade naar businessclass, de eerste keer achterop.
‘Voorop zitten is voor baby’s, hè, mam?’
Ik mis haar geur, haar haren in mijn gezicht. Ze wordt zo groot, zo snel.

Dan voel ik twee armpjes om mijn middel en haar hoofd tegen mijn rug.

Eerste keren zijn bijzonder.