De week van de ontwelking
“Er is een evenement welke wij om de 3 maanden organiseren.”
“De diensten welke wij aanbieden…”
Heb je ooit zulke droevige zinnen gelezen?
Wat is dat toch, dat mensen in geschreven tekst de laatste tijd steeds vaker ‘welke’ gebruiken? Wat is er mis met het betrekkelijk naamwoord ‘die’? Ik erger me er kapot aan.
“Zie hier de voordeuren welke wij geplaatst hebben.”
“Bij Taekwondo hanteren wij een etiquette, welke wij als vereniging strikt hanteren.”
Het vreemde is: als we met elkaar praten, gebruiken we gewoon ‘die’. De vloeren die we verkopen. De vogels die daar vliegen. Zodra mensen gaan schrijven (of heel formeel praten), gaan ze lopen prutsen met taal. En krijg je dus gekunstelde constructies als die hierboven.
Het moet maar eens afgelopen zijn.
Volgende week hijs ik mij in het oude Mega Mindypak van mijn dochter. Ja, het zit wat strak, maar een ander superheldenpak heb ik niet voorhanden. Ik moet de barricades op. Ik moet mijn moedertaal beschermen. Dit wordt mijn actieweek:
de week van de ontwelking.
(Ik zou natuurlijk liever het hele jaar in actie komen tegen verwelking, maar dat allittereert minder lekker).
Stop de verwelking van de Nederlandse taal.
Hou ermee op, met dat zogenaamde formele taalgebruik. Er is niks te zeggen in het voordeel van dit specifieke gebruik van ‘welke’. Het is gewoon lelijk. ‘Welke’ aan het begin van een bijvoeglijke bijzin is grammaticaal misschien wel juist, maar zo praten we niet met elkaar. Gebruik gewoon ‘die’.
Waarom gebruiken mensen ‘welke’ in plaats van ‘die’?
Ik ben geen taalwetenschapper, dus ik kan alleen maar gissen. Volgens mij is het een soort hypercorrectie. Hypercorrectie is een verschijnsel in de taal waarbij een spreker een vermeende taalfout ten onrechte ‘corrigeert’. Hij gaat te ver in het proberen netjes te spreken en ‘verbetert’ een correct woord. (bron: Wikipedia) In dit geval is het een hypercorrectie die plaatsvindt bij het schakelen van spreek- naar schrijftaal.
Voorbeelden van hypercorrectie:
Een mooi meissie wordt Een mooi meisje (correcte verbetering)
Een kopje koffie wordt Een kopje kofje (mislukte verbetering)
We houwen van elkaar wordt We houden van elkaar (correcte verbetering)
De beeldhouwer is aan het werk wordt De beeldhouder is aan het werk (mislukte verbetering)
Durf te schrijven zoals je spreekt.
Vertel je verhaal zonder overdreven correct te willen zijn. Vergeet dat Polygoonjournaal-taaltje, schrijf gewoon zoals je bent. Geen duurdoenerij, geen clichés.
“Het nieuwe logo van onze organisatie, welke kwaliteit hoog in het vaandel heeft staan, is het visitekaartje van het gehele bedrijf.”
Als je zo’n tekst krijgt aangeleverd van je tekstschrijver, dan trap je die meteen de deur uit, met vaandel en al. Begrepen? Ik plaats alle irritante ‘welkes’ die ik tegenkom op de Facebook-pagina van Durf te schrijven. Doe je mee?
Ik ben het helemaal eens met de strekking van dit artikel. Dat vind ik al langer, want ik schreef er in januari 2014 al een blog over, met als titel Weg met welke. We ‘strijden’ dus eenzelfde strijd.
Ben Tekstschrijver
Gelukkig, ik sta niet alleen. Welkom, Ben, ik vind je rode kaart een uitstekend idee! Welk superheldenpak mag ik voor jou regelen?
Mijn eigen moeder! Mijn bloedeigen moeder!
Belde me vanochtend met een vraag over een brieftekst. “Eva, klinkt dit goed?
Namens het bestuur van de vereniging nodig ik u uit voor de ledenvergadering, welke plaatsvindt…”
Mijn tenen krulden zich op in mijn sloffen. “MAM! Welke? Serieus? Welke?”
“O, is dat niet goed?” stamelde ze.
Zucht.
Ja, ja, je oude moeder voor iedereen te kijk zetten! Maar je hebt gelijk, het is uit de Middeleeuwen!
Echter, moet er geen t staan achter je wil ??
Leuk dat je reageert, mam!
Mag tegenwoordig allebei. Je wilt is wat formeler.
En er zijn heel wat mensen die ‘welke’ misbruiken, je bevindt je ongetwijfeld in goed gezelschap!